Dàn ý phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

Sơ đồ tư duy phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

Dàn ý phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

a) Mở bài

– Giới thiệu về tác giả Hồ Chí Minh

+ Hồ Chí Minh (1890 – 1969) là vị lãnh tụ tài ba vĩ đại, một nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, danh nhân văn hóa thế giới.

– Giới thiệu bài thơ Tức cảnh Pác Bó:

+ Bài thơ ra đời vào tháng 2/1941 phản ánh cuộc sống sinh hoạt phong phú, sôi nổi, phong thái ung dung tự tại và tinh thần lạc quan cách mạng của người chiến sĩ vĩ đại trong hoàn cảnh bí mật khó khăn gian khổ ở Pác Bó.

b) Thân bài

* Khái quát về bài thơ:

– Hoàn cảnh sáng tác:

+ Năm 1941, Chủ tịch Hồ Chí Minh bí mật về Pác Bó, Cao Bằng sau nhiều năm bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước.

+ Người sống và hoạt động bí mật trong hang Pác Bó với điều kiện sinh hoạt rất gian khổ.

– Giá trị nội dung: Bài thơ cho thấy tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác Hồ trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Pó. Với người, làm cách mạng và sống hòa hợp với thiên nhiên là một niềm vui lớn.

* Luận điểm 1: Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở núi rừng Pác Bó (3 câu thơ đầu)

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang

Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng

Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng”

– Hành động: Ra – vào.

– Thời gian: Sáng – tối.

-> Phép đối chỉnh thể hiện cuộc sống đều đặn, nhịp nhàng, liên tục quay vòng của Bác khi ở Pác Pó.

– Không gian: Suối – hang -> 2 địa điểm làm việc, sinh hoạt chính của Bác

=> Cuộc sống bí mật nhưng Bác vẫn giữ được nề nếp, quy củ, phong thái ung dung, chủ động.

– Ăn uống đạm bạc: “Cháo bẹ, rau măng” (cháo ngô với rau măng) -> Những thức ăn luôn có sẵn trong rừng.

– “vẫn sẵn sàng” -> thức ăn luôn có sẵn trong tự nhiên.

-> Tâm thế luôn sẵn sàng đương đầu với thử thách, khó khăn của người chiến sĩ cách mạng.

– “bàn đá chông chênh” -> Điều kiện làm việc thiếu thốn, không có bàn mà phải dùng những tảng đá lớn không bằng phẳng

– “dịch sử Đảng” -> Bác dịch cuốn “Lịch sử Đảng Cộng sản Liên Xô” để làm tài liệu học tập cho các cán bộ cách mạng

=> Dù cuộc sống sinh hoạt nơi núi rừng hoang dã vô cùng khó khăn, thiếu thốn, hiểm nguy rình rập, song Bác luôn yêu thiên nhiên, yêu công việc cách mạng và luôn làm chủ cuộc sống.

* Luận điểm 2: Tinh thần lạc quan, phong thái ung dung, hòa hợp với thiên nhiên của Bác (câu thơ cuối)

“Cuộc đời cách mạng thật là sang”

– Cuộc sống dù có nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng Bác vẫn luôn cảm thấy vui vẻ, lạc quan, giữ vững một tinh thần “thép”.

– “sang” : sự sang trọng về vật chất

-> Ở đây, cái sang của Bác là cái sang của cuộc đời cách mạng, được sống giữa thiên nhiên, dưới bầu trời tổ quốc để cống hiến sức mình cho độc lập dân tộc, mang lại cuộc sống hòa bình, no ấm cho nhân dân.

=> Tinh thần yêu nước sâu sắc, phong thái ung dung, lạc quan, yêu đời, hòa hợp với thiên nhiên.

* Đặc sắc nghệ thuật:

– Thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn, hàm súc

– Ngôn ngữ giản dị, chân thật, mộc mạc

– Giọng thơ hóm hỉnh, vui đùa thể hiện tinh thần lạc quan của Bác

– Phép đối chỉnh mang lại hiệu quả nghệ thuật cao.

– Vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống vừa mới mẻ, hiện đại.

– Tạo được tứ thơ độc đáo, bất ngờ, thú vị và sâu sắc.

c) Kết bài

– Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ

– Cảm nhận của em về giá trị tinh thần của bài thơ.